-
1 юл
сущ.1) доро́га, доро́жка; путь || доро́жный, путево́йюлда булу — быть в пути́
туры юл — пряма́я доро́га
чана юлы — са́нный путь
юл салу — проложи́ть доро́гу
юл язмалары — путевы́е заме́тки
юл билгеләре — доро́жные зна́ки
юл хезмәте — доро́жная слу́жба
2) путь; тра́ссааралашу юллары — пути́ сообще́ния
һава юлы — возду́шный путь; возду́шная тра́сса
су юлы — во́дный путь
3) путь, доро́га (в знач. маршру́т, направле́ние)юл югалту — потеря́ть направле́ние
юлны белү — знать маршру́т
4)а) прохо́д, вы́ходагар су юлын табар — (посл.) теку́чая вода́ найдёт себе́ вы́ход
б) жи́ла; ход (в чём-л.)5) полоса́, поло́ска, ли́ния, след и т. п.чаңгы юлы — лы́жный след, след лыж
яшен юлы — след мо́лнии
келәмдәге сары юл — жёлтая поло́ска на ковре́
6) строка́ ( в шитье и на письме)шигырь юлы — строка́ (стро́чка) стихотворе́ния, стихотво́рная строка́
һәр биттә илле юл — на ка́ждой страни́це - пятьдеся́т строк
7)а) путь, расстоя́ние; перехо́д определённой дли́тельностиякын юл — бли́зкий путь
юл азагы - юл башы — (посл.) коне́ц пути́ - (э́то) нача́ло пути́ (пойдёшь, зна́чит дойдёшь)
б) доро́га, путь, пое́здка, хожде́ние (рассматриваемое как дело, преодоление трудностей)юлга азык — провиа́нт на доро́гу
авыр юлдан соң — по́сле тяжёлой доро́ги (пое́здки, хожде́ния)
8)а) перен. путь, направле́ние де́ятельноститормыш юлында — на жи́зненном пути́
үсешнең катлаулы юлы — сло́жный путь разви́тия
б) дурно́й, (ско́льзкий) путь, крива́я доро́жканачар юлга басу — вступи́ть на дурно́й путь
9) перен. путь, спо́соб де́йствия; сре́дство к достиже́нию це́лителәгең көчле булса, юлы табыла — е́сли си́льно хо́чешь - найдёшь сре́дство к достиже́нию це́ли
төрле юллар белән — ра́зными путя́ми
10) уст. сча́стье; счастли́вая судьба́улы барның юлы бар — посл. у кого́ есть сын - у того́ счастли́вая судьба́
•- юл яздыру
- юл адашу
- юл алу
- юл ачу
- юл яру
- юл ачучы
- юл яручы
- юл ачык
- юл ачылу
- юл бирү
- юл йөрү
- юл йөрүче
- юл кешесе
- юл килгәндә
- юл килсә
- юл килү
- юл күрсәткеч
- юл өзелү
- юл өсте
- юл өстендә
- юл сызу
- юл уңу
- юл уң булу
- юл чыгу
- юлга аркылы
- юлга төшү
- юлга чыгу
- юлдан себереп ташлау••юл асты мәгънәсе — скры́тый смысл; подстро́чное значе́ние
юл булу — удава́ться, быть уда́чливым (о каком-л. деле, предпринятых шагах)
юл булды — (мне) сопу́тствовала уда́ча
юл булсын! — пусть (тебе́) сопу́тствует уда́ча!
юл калдыру — оставля́ть/оста́вить возмо́жность (лазе́йку) ( для кого-что), для неблагови́дных дел (злословия, нареканий, придирок и т. п.)
юл киселү — быть отре́занным ( от всех дорог)
сиңа юл котлыгы, миңа өй котлыгы — посл. тебе́ сча́стья в доро́ге, а мне - сча́стья до́ма
юл күрсәтү — дава́ть, дать указа́ния осуществля́ть руково́дство
юл өсте — бо́йкое ме́сто
юл уңаена (уңына) — по пути́, проезжа́я (ми́мо)
юл уңаенда (юл уңаендагы) — находя́щийся на пути́ (на тра́ссе, маршру́те)
юл юсыгы белән — сле́дуя указа́ниям (пра́вилам)
юлга аркылы төшү (юлга аркылы яту) — быть препя́тствием; пере́чить; стоя́ть (встава́ть/встать) поперёк доро́ги
юлга киртә салу (юлга киртә кору) — возводи́ть/возвести́ прегра́ды; сооружа́ть/сооруди́ть барье́ры на пути́ ( кому-чему); воспрепя́тствовать
юлында тору — стоя́ть на доро́ге (кого-л.)
юлыннан азу (юлыннан язу; юлыннан чыгу; юлыннан шашу) — сби́ться с пути́, распу́тничать; сходи́ть/сойти́ с ума́
юлны буу (юлын буу) — останови́ть; прегражда́ть/прегради́ть путь (кому-л.)
юлны бүлү (юлын бүлү) — остана́вливать/останови́ть в пути́ (пу́тника); отвлека́ть/отвле́чь пу́тника
юлыңа ак җәймә! — ска́тертью доро́га!
- юл аягы- юл басу
- юл башы
- юл кисү
- юл котлыгы
- юл коты
- юл кую
- юл сабу
- юл тоту
- юл төшү
- юл уңае
- юл уңы
- юл язу
- юлга салу
- юлга кую
- юлыңда бул
- юлыңны кара
См. также в других словарях:
юл — Бер торак пункттан икенче торак пунктка яки берәр урынга йөрү өчен хезмәт итә торган тапталган яки түшәлгән җир буе. Өстеннән яки эченнән хәрәкәт, аралашу башкарыла торган тирәлек тур. су юлы. Берәр тоткарлык, киртә һ. б. аркылы үтәргә мөмкин… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
цезура — 1. әд. Шигырь юлы эчендә шул шигырь үлчәме өчен мәҗбүри пауза, тыныш 2. Көйдәге пауза … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мисраг — кит. Шигырь юлы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рефрен — 1. Шигырьдә яки җырда һәр куплеттан соң кабатланып килә торган шигырь юлы яки строфасы; кушымта 2. Куплет формасындагы вокаль әсәрнең үзгәртелмичә кабатлана торган кисәге, кушымта … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рифмалау — Рифма ясау өчен сүзләр сайлау; шигырь юлы азагына тиешле сүз куеп рифма ясау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рифмалаштыру — Рифма ясау өчен сүзләр сайлау; шигырь юлы азагына тиешле сүз куеп рифма ясау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тезгеч — Яңа тотылган балыкларны тезү өчен шнур яки чыбыкча 3. Абзарда, лапаста һ. б. киртәләр, бүрәнәләр тезеп ясалган түшәм, сайгак 4. Барысы бергә, бер тәртип белән аллы артлы яки барысы бер якка карап урнашкан кешеләр төркеме. Рәт, саф. Чират 5. Вакыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
газәл — I. Шигырь төзелешенең бер төре: шигырьнең беренче ике юлы рифмалашып, бу рифма ике юллы һәр куплетның азагында дәвам итә. II. ГАЗӘЛ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җаваплашу — 1. Сөйләшү, сорау җавап тәртибендә әңгәмә алып бару. Кара каршы җыр әйтешү, җыр яки шигырь әйтешеп сөйләшү 2. Ризасызлык белдереп сүз әйтү алар белән җаваплашырга юлың юк. Кара каршы әйтешү: тиргәшү, талашу малайлар аның белән җаваплашып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
